CZYM JEST „GROTA HOREBU”?

„Grota Horebu” to inicjatywa duszpasterska zapoczątkowana w 2022 r. w par. pw. św. Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie przez ks. Lucjana Dykę we współpracy ze wspólnotą Świeckiego Zakonu Karmelitów Bosych Rzeszów Wschód.
Jej zadaniem jest udostępnienie wszystkim chętnym udziału w liturgii Nieszporów, wysłuchania duchowej konferencji (w ramach cyklu tematycznego) oraz trzydziestominutowej adoracji Najświętszego Sakramentu w milczeniu.
Spotkania odbywają się we środy według ustalonego harmonogramu.

Nazwa „Grota Horebu” nawiązuje do biblijnej góry zwanej „Górą Bożą”, identyfikowaną z Synajem. Wzmiankowana jest ona w Starym Testamencie w kilkunastu miejscach (Wj 3; 17; 33, Pwt 1; 4; 5; 9; 18; 28, 1 Krl 8; 19, 2 Krn 5, Ps 106, Syr 48 i Ml 3). Szczególnie związana jest w dwiema wielkimi postaciami Starego Przymierza – Mojżeszem oraz Eliaszem (ci dwaj mężowie Boży pojawiają się także w towarzystwie Jezusa na górze Tabor w tajemnicy Przemienienia).
Po raz pierwszy słowo natchnione wspomina górę Horeb w 3. rozdziale Księgi Wyjścia, kiedy relacjonuje teofanię, jakiej doświadczył Mojżesz widzący płonący krzew. Warto w tym miejscu przytoczyć krótki fragment:

Gdy Mojżesz pasał owce swego teścia, Jetry, kapłana Madianitów, zaprowadził [pewnego razu] owce w głąb pustyni i przyszedł do góry Bożej Horeb. Wtedy ukazał mu się Anioł Pański w płomieniu ognia, ze środka krzewu. [Mojżesz] widział, jak krzew płonął ogniem, a nie spłonął od niego. Wtedy Mojżesz powiedział do siebie: «Podejdę, żeby się przyjrzeć temu niezwykłemu zjawisku. Dlaczego krzew się nie spala?» Gdy zaś Pan ujrzał, że [Mojżesz] podchodził, żeby się przyjrzeć, zawołał niego ze środka krzewu: «Mojżeszu, Mojżeszu!» On zaś odpowiedział: «Oto jestem». Rzekł mu [Bóg]: «Nie zbliżaj się tu! Zdejm sandały z nóg, gdyż miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą» (Wj 3,1-5).

Z dalszego opisu dowiadujemy się, że na tym miejscu Bóg objawił Mojżeszowi tajemnicze imię JESTEM, KTÓRY JESTEM.
Kolejny raz góra Horeb wspomniana jest w 17. rozdziale Księgi Wyjścia. Tu jest mowa o skale, z której Pan Bóg postanowił wyprowadzić źródło wody dla spragnionego Narodu Wybranego:

Pan odpowiedział Mojżeszowi: «Wyjdź przed lud i weź kilku ze starszych Izraela ze sobą. Weź w rękę laskę, którą uderzyłeś Nil, i idź. Oto Ja stanę przed tobą na skale, na Horebie. Uderzysz w skałę, a wypłynie z niej woda, i lud zaspokoi swe pragnienie». Mojżesz uczynił tak na oczach starszyzny izraelskiej (Wj 17, 5-6).

W 33. rozdziale Księgi Wyjścia opisane jest ważne wydarzenie – odnowienie przymierza, które zostało zawarte na górze Synaj, identyfikowanej z górą Horeb (Wj 19; 20). Tam Mojżesz przeżył kolejną w swoim życiu teofanię. Przy skale doświadczył obecności Boga, o czym czytamy w poniższym fragmencie:

Rzekł [Mojżesz]: «Spraw, abym ujrzał Twoją chwałę». [Pan] odpowiedział: «Ja ukażę ci mój majestat i ogłoszę przed tobą imię Pana, gdyż Ja wyświadczam łaskę, komu chcę, i miłosierdzie, komu Mi się podoba». I znowu rzekł: «Nie będziesz mógł oglądać mojego oblicza, gdyż żaden człowiek nie może oglądać mojego oblicza i pozostać przy życiu». I rzekł jeszcze Pan: «Oto miejsce obok Mnie, stań przy skale. Gdy przechodzić będzie moja chwała, postawię cię w rozpadlinie skały i położę rękę moją na tobie, aż przejdę. A gdy cofnę rękę, ujrzysz Mnie z tyłu, lecz oblicza mojego tobie nie ukażę» (Wj 33, 18-23).

W tym miejscu lud porzucił swoje ozdoby (Izraelici pozbyli się ozdób od [czasu] góry Horeb – Wj 33,6), co jest symbolicznym gestem odrzucenia bałwochwalstwa i przylgnięcia do Boga jedynego.
Do tego wydarzenia nawiązuje następujący tekst z Księgi Powtórzonego Prawa:
Tylko się strzeż bardzo i pilnuj siebie, byś nie zapomniał o tych rzeczach, które widziały twe oczy: by z twego serca nie uszły po wszystkie dni twego życia, ale ucz ich swych synów i wnuków. W dniu, w którym stanąłeś w obliczu Pana, Boga swego, na Horebie, rzekł Pan do mnie: «Zgromadź Mi naród, niech usłyszą me słowa, aby się nauczyli Mnie bać przez wszystkie dni życia na ziemi i nauczyli tego swoich synów» (Pwt 4, 9-10).

Drugą ważną postacią związaną z Bożą Górą Horeb jest prorok Eliasz. W 19. rozdziale Pierwszej Księgi Królewskiej czytamy:

[Eliasz] szedł czterdzieści dni i czterdzieści nocy aż do Bożej góry Horeb. Tam wszedł do pewnej groty, gdzie przenocował. Wtedy Pan skierował do niego słowo i przemówił: «Co ty tu robisz, Eliaszu?» A on odpowiedział: «Żarliwością rozpaliłem się o chwałę Pana, Boga Zastępów, gdyż Izraelici opuścili Twoje przymierze, rozwalili Twoje ołtarze i Twoich proroków zabili mieczem. Tak że ja sam tylko zostałem, a oni godzą jeszcze i na moje życie». Wtedy rzekł: «Wyjdź, aby stanąć na górze wobec Pana!» A oto Pan przechodził. Gwałtowna wichura rozwalająca góry i druzgocąca skały [szła] przed Panem; ale Pan nie był w wichurze. A po wichurze – trzęsienie ziemi: Pan nie był w trzęsieniu ziemi. Po trzęsieniu ziemi powstał ogień: Pan nie był w ogniu. A po tym ogniu – szmer łagodnego powiewu. Kiedy tylko Eliasz go usłyszał, zasłoniwszy twarz płaszczem, wyszedł i stanął przy wejściu do groty. A wtedy rozległ się głos mówiący do niego: «Co ty tu robisz, Eliaszu?» Eliasz zaś odpowiedział: «Żarliwością rozpaliłem się o chwałę Pana, Boga Zastępów, gdyż Izraelici opuścili Twoje przymierze, rozwalili Twoje ołtarze i Twoich proroków zabili mieczem. Tak że ja sam tylko zostałem, a oni godzą jeszcze i na moje życie» (1 Krl 19, 8-14).

Eliasz przeżył teofanię przebywając w jakiejś grocie góry Horeb. Tam doświadczył Bożej obecności w „szmerze łagodnego powiewu”. Tam rozmawiał z Bogiem.

Biorąc pod uwagę powyższe biblijne wzmianki na temat góry Horeb (a szczególnie groty, w której znalazł się Eliasz) należy wyjaśnić, że inicjatywa nosząca nazwę „Grota Horebu” jest propozycją dla wszystkich, którzy pragną:

• rozwijać swoje życie duchowe,
• spotykać się z Bogiem, poznawać Jego Imię,
• żyć według zawartego z Bogiem przymierza,
• poszukiwać woli Bożej i prowadzenia Ducha Świętego.
  
  W realizacji tych pragnień mają pomóc uczestnikom:
• liturgia (Nieszpory),
• słowo Boże (konferencja),
• adoracja Najświętszego Sakramentu.
  Prorok Eliasz jest uznawany przez zakon karmelitański za ojca i wzór świętości. Stąd też w treściach konferencji będzie wyraźne nawiązanie do duchowości karmelitańskiej.

Serdecznie dziękuję:

• Księdzu Biskupowi Janowi Wątrobie, Ordynariuszowi Diecezji Rzeszowskiej za wyrażenie zgody na podjęcie inicjatywy „Grota Horebu” oraz pasterskie błogosławieństwo,
• Księdzu Proboszczowi Stanisławowi Wójcikowi za udostępnienie świątyni, w której będą się odbywać spotkania oraz nieukrywaną przychylność,
• Ojcu Krzysztofowi Żywczyńskiemu OCD, Delegatowi Prowincjała do spraw OCDS, za życzliwe przyjęcie propozycji oraz cenne rady i duchowe wsparcie,
• Siostrom i Braciom ze Wspólnoty Świeckiego Zakonu Karmelitów Bosych Rzeszów Wschód pw. św. Proroka Eliasza za współuczestnictwo oraz modlitwę.

Niech Bóg wynagrodzi wszystkim okazane dobro i błogosławi wszystkich, którzy na różne sposoby będą korzystać z „Groty Horebu”.